AI Powered : Exploring Bhagavad Gita Chapter 9 Gujarati Translated

 અધ્યાય 9: રાજવિદ્યા રાજગુહ્ય યોગ

શ્લોક 1: શ્રીભગવાનુવાચ | ઇદં તુ તે ગુહ્યતમં પ્રવક્ષ્યામ્યનસૂયવે | જ્ઞાનં વિજ્ઞાનસહિતમ્યત્જ્ઞાત્વા મોક્ષ્યસ્યશુભાત્મજ ||૧||

ભગવાન શ્રીકૃષ્ણ બોલ્યા: હું તને અનસૂયાને સહિત, એવું અત્યંત ગુહ્ય જ્ઞાન પ્રવક્ષિત કરીશું, જે જ્ઞાન અને વિજ્ઞાન સહિત તે જાણ્યા પછી તું અશુભ આત્માને મોક્ષ પામીશે.

શ્લોક 2: રાજવિદ્યા રાજગુહ્યં પવિત્રિદ્ધિં યન્ન પ્રયાતિ | હૃષીકેશસેવનાર્થં કુર્વન્નેતિ જ્ઞાનમાવૃતમ્ ||૨||

આ જ્ઞાન રાજવિદ્યા અને રાજગુહ્ય છે, જે પ્રાપ્ત થાય છે તે પવિત્રિમાં યથાર્થ મોક્ષ પામે છે. હે હૃષીકેશ, આ જ્ઞાનથી યોગી આત્મા ની પૂજામાં લાગે છે.

શ્લોક 3: અશ્રદ્દધાના હિ પુરુષા ધર્મસ્યાસ્ય પરાંતપ | અપ્રાપ્યામાં નિવર્તન્તે મૃત્યુસંસારવર્ત્મનિ ||૩||

હે પરાંતપ, અશ્રદ્ધાવાળા વ્યક્તિ જે આ ધર્મ ને નહીં માને છે, તે મૃત્યુની સંસારને પુનઃપ્રાપ્ત ન થાય છે.

શ્લોક 4: મયા તતમિદં સર્વં જગદવ્યક્તમૂર્તિના | મત્સ્થાનિ સર્વભૂતાનિ ન ચાહમ્ તેષ્વવસ્થિતઃ ||૪||

હું આ સમગ્ર જગત ને અવ્યક્ત રૂપે માં સ્થાપી છું, પરંતુ હું તેમાં અવસ્થિત નથી. સમગ્ર જીવો માં હું સ્થિત નથી.

શ્લોક 5: ન ચ માંતાની કર્માણિ લિંપ્યન્તે ન મે કર્મફળે | ઇતિ માં યો ઽભિજાનતિ કર્મભિર્ન સ બધ્યતે ||૫||

મારી માતાના કાર્યો મારા ઉપર અસર નથી પાડતા, જે વ્યક્તિ મને એ રીતે જાણે છે કે હું કાર્યો માં નથી બંધતો.

શ્લોક 6: યથાકાશસ્થિતો નિત્યં વાયુઃ સર્વત્રગો મહાન્ | તથા સર્વાણિ ભૂતાનિ માત્સ્થાનીત્યુપધારય ||૬||

જેવું આકાશ સર્વત્ર સ્થિત અને મહાન વાયુ વગરનું નાશ કરે છે, તેવું હું સર્વ પ્રાણીઓ માં સ્થિત હું માત્સ્થાન માં અવસ્થિત છું.

શ્લોક 7: સર્વભૂતાનિ કાંતિઃ જાલમાં તંતિં માંતિ સાધનં શ્રીનિવાસો ઽહમાત્મા ગુઢાકહો ઽચિન્ત્યઃ ||૭||

હું શ્રીનિવાસ, અદ્વિતીય અને અચિંત્ય છું. તેવું સર્વ પ્રાણીઓ માં રૂપે જોઇ શકાય છે.

શ્લોક 8: પ્રકૃતિં સ્વામવષ્ટભ્ય વિસૃજામિકમાક્ષયમ | ન અસ્ત્વેવં વિદ્યતે ભાવો ન ભવો ન ભવિતા વા ||૮||

હું સ્વાભાવિક અને અવિનાશી પ્રકૃતિને છોડી દેવું છું, પરંતુ આ પ્રકૃતિમાં અંતઃકરણ જ ન થાય છે અથવા સંભવતુ નથી.

શ્લોક 9: ન ચ માંતાની કર્માણિ લિંપ્યન્તે ન મે કર્મફળે | ઇતિ માં યો ઽભિજાનતિ કર્મભિર્ન સ બધ્યતે ||૯||

મારી માતાના કાર્યો મારા ઉપર અસર નથી પાડતા, જે વ્યક્તિ મને એ રીતે જાણે છે કે હું કાર્યો માં નથી બંધતો.

શ્લોક 10: મયાધ્યક્ષેણ પ્રકૃતિઃ સૂયતે સચરાચરમ્ | હેતુનાનેન કોન્તેય જગદવ્યક્તમૂર્તિના ||૧૦||

હે અર્જુન, મારા અધ્યક્ષતા હેતુ થી પ્રકૃતિ જ સહિત જગતને સહિત સૃષ્ટિ કરે છે, જે જગત આવ્યું છે.

શ્લોક 11: અવજાનંતિ માં મૂઢા માનુષીં તનુમાશ્રિતમ્ | પરં ભાવમજાનન્તો મમાવ્યયમનુત્તમમ્ ||૧૧||

અજ્ઞાનીઓ મનુષ્યમાં આવ્યો હોવા અને મનુષ્ય શરીર ને ધરાવે છે, જે અજ્ઞાન જ્ઞાન વિહીન અને અવિનાશી મારા ઉત્તમ ભાવને જાણતા નથી.

શ્લોક 12: મોઘાશા મોઘકર્માણો મોઘજ્ઞાના વિચેતસઃ | રાક્ષસીમાસુરીમ્છાદ્યા મોહાગ્નિર્વિદ્વાન્નિવર્ત્તિતાઃ ||૧૨||

મોઘના પ્રયત્ન અને કર્મો, મોઘના જ્ઞાન વાળા અને ભ્રાંતિનાં આસરાને લીધે, રાક્ષસી અને આસુરી પ્રવૃત્તિ વાળા જીવો મારી મોહને પછાડવું નથી.

શ્લોક 13: મામાત્મપ્રકૃતિમાશ્રિત્ય યાહ ભૂતાનિ નિવાશ્યતિ | યાહ શ્રિતા ભૂતાનિ મામાત્મેતિ ચ યાહ પુનર્જન્મનિવાસ્તો ||૧૩||

જે જીવો મારા પ્રકૃતિને આશ્રય કરે છે અને જે સર્વ પ્રાણીઓને બાંધે છે, તે જીવ મારી પણ પુનર્જન્મના આશ્રય માં રહે છે.

શ્લોક 14: દૈવી એષા ગુણમયી મમ માયા દુરત્યયા | મામેવ યે પ્રપદ્યંતે માયામેતાં તરંતિ તે ||૧૪||

આ પ્રકૃતિ મારી અદ્ભૂત માયા છે જે દુરવાસ્તવ છે. જે વ્યક્તિ મારે જીવનને વળી લે છે, તે મારી આ માયાને તરે છે.

શ્લોક 15: ન માંધાઃ પ્રપદ્યન્તે મૂઢાઃ પ્રપદ્યન્તે નરાધમાઃ | માયયાપહૃતજ્ઞાનાઃ આસુરં ભાવમાશ્રિતાઃ ||૧૫||

મૂઢ માણસો મારી પ્રાપ્તિને અર્થ કરે છે અને નરાધમ પ્રાપ્તિને અર્થ કરે છે, જે મારી માયાથી જ્ઞાનહીન થાય છે અને આસુરી પ્રવૃત્તિને આશ્રય માં લેવાનો પ્રયાસ કરે છે.

શ્લોક 16: અહં કૃત્સ્નસ્ય જગતઃ પ્રભવો પ્રલયસ્તથા | મત્તા પરમાવર્તતે અધ: કાવ્યોવિસૃજામ્યહમ્ ||૧૬||

હું આ સમગ્ર જગતના ઉત્પત્તિ અને પ્રલય ના મુલ છું. તેથી જીવો મારામાં પત્તનું અનુસરણ કરે છે, હું તેને અનવર્તન થાય છું.

શ્લોક 17: પિતાહમસ્ય જગતો માતા ધાતા પિતામહઃ | વેદ્યં પવિત્રમોંકાર્યે કવિત્વમોંકાર એવ ચ ||૧૭||

હું આ જગતનો પિતા, માતા, ધાતા અને પિતામહ છું. એ મારા પવિત્ર નામ અને મહાકવિત્વ છે.

શ્લોક 18: એવં પ્રવર્તિતં ચક્રં નાનુવર્તયતીહ યઃ | અગ્નિહોત્રં ચક્રમસ્મિ તામહં વેદ્ય નેમિનમ્ ||૧૮||

જે વ્યક્તિ એવું ચક્રને અનુસરણ કરે છે જેમને ન છોડે છે, તે હું વેદશાસ્ત્રો માં અગ્નિહોત્રનું સ્વરૂપ જાણું છું.

શ્લોક 19: તપામ્યહમહં વર્ષં નિગૃહ્ણામ્યુત્સૃજામિ ચ | અમૃતં ચૈવ મૃત્યુશ્ચ સદસચ્ચાહમર્જુન ||૧૯||

હું વર્ષો અને બંધનો કરું છું, તથા હું ઉત્સ્રજું છું. હું સત્ય અને અસત્યનું પણ મારું છું, હે અર્જુન.

શ્લોક 20: ત્રૈવિદ્યા માં સોમપાઃ પૂતપાપા યજ્ઞ્યઈષ્ટવ્યમંતવિષ્ટં | યજ્ઞ્યક્ષપાતા તપાંતિ બ્રહ્મચાર્યમાંવરજુન ||૨૦||

હે અર્જુન, ત્રિકોણી વિદ્યાઓ માં સોમપાન ને પીવાનારાઓ, પાપ થાપાનારાઓ, યજ્ઞ કરતાંપણારાઓ અને તપ કરતાંપણારાઓ બ્રહ્મચર્ય માં સુધી જેવું અંત કરી શકે છે.

શ્લોક 21: તેમેવાનુકંપાર્થમહમજ્ઞાનજમ્તમઃ | નાશયામ્યાત્મભાવસ્થો જ્ઞાનદીપેન ભાસ્વતા ||૨૧||

હે અર્જુન, જે અજ્ઞાનથી ઉત્પન્ન થાય છે, તેને હું તેમની આત્મસ્થિતિ નાશ કરી દુઃખ જનનારા છતાં જ્ઞાન દીપે માં પ્રકાશમાં વિસ્તારિત કરું છું.

શ્લોક 22: અનન્યાશ્ચિંતયન્તો માં યે જનાઃ પર્યુપાસતે | તેષાં નિત્યાભીયુક્તાનાં યોગક્ષેમં વહામ્યહમ્ ||૨૨||

જે મનુષ્યો મારે એકનિષ્ઠ ભાવથી ચિંતન કરતાં હોય છે અને મને પરિપૂર્ણ પ્રેમથી આરાધન કરે છે, તે પ્રતિદિન નિત્ય અભ્યાસ કરતાં હોય છે, તે જનોને હું યોગ અને ક્ષેમ પ્રદાન કરું છું.

શ્લોક 23: યેહ શ્રદ્ધાવાન્યો યજન્તે શ્રદ્ધાવાનવ્ધા નાયજકે | અપ્યક્ષાંતિ તે માં ભક્તાઃ યે પ્યક્ષઃતે માં તે પીર્યમ્ ||૨૩||

જે શ્રદ્ધાવાન મનુષ્યો શ્રદ્ધાવાન સહાયને સહિત પૂજા કરે છે, અને જે મનુષ્યો અસદ્ધાવાન હોવાની અભાવમાં જ યજ્ઞ કરે છે, તે ભક્તો પણ મને પૂજે છે, પરંતુ એવા અસદ્ધાવાનો મનુષ્ય મને દુઃખ થી વિકારે છે.

શ્લોક 24: અનન્યાશ્ચિંતયન્તો માં યે જનાઃ પર્યુપાસતે | તેષાં નિત્યાભીયુક્તાનાં યોગક્ષેમં વહામ્યહમ્ ||૨૪||

જે મનુષ્યો મારા એકનિષ્ઠ ભાવથી ચિંતન કરે છે અને મને પરિપૂર્ણ પ્રેમથી આરાધન કરે છે, તે પ્રતિદિન નિત્ય અભ્યાસ કરતાં હોય છે, તે જનોને હું યોગ અને ક્ષેમ પ્રદાન કરું છું.

શ્લોક 25: યેઅપ્યન્યદેવતાભક્તાઃ યજંતે શ્રદ્ધયાન્વિતાઃ | તેપિ મામેવ કાયયજન્ત્યહમેવ તેયુર્ધમમ્ ||૨૫||

જે મનુષ્યો અન્ય દેવતાઓની ભક્તિ સાથે શ્રદ્ધાથી પૂજા કરે છે, તેઓ પણ મારી જ ઉપર પૂજા કરે છે, કારણ મારી સ્વરૂપને પ્રાપ્ત કરવાનો મારો ઉદ્દેશ હોય છે.

શ્લોક 26: આન્યદેવાહુર્વિદ્યયાજ્ઞાં આન્યદાહુર્વિદ્યયાજ્ઞાં | ઇતિ શ્રુત્વાઽન્યેભ્યા ઉપાસતે તેઽપિ ચાત્તીતાર્ણાઃ ||૨૬||

અન્ય વ્યક્તિઓ વેદોને પૂજા કરે છે અને અન્ય મારા સાથે સહિત મારી પૂજા કરે છે, કારણ તેઓ મારો ઉદ્દેશ નથી સમજતા.

શ્લોક 27: અહં હિ સર્વયજ્ઞાનાં ભોક્તા ચ પ્રભુરેવ ચ | ન તુમામભિજાનન્તિ તત્ત્વેનાતશ્ચ્યવન્તિ તે ||૨૭||

કારણ હું છું તમામ યજ્ઞોના ભોક્તા અને પ્રભુ, પરંતુ મારો સત્યજ્ઞાન થી મારો અસ્તિત્વ જાણવાના જે તમે સહિત માની શક્તિ નથી.

શ્લોક 28: વેદાિદાની સમતીતાનિ વિષ્ણુહિ યજ્ઞકર્માણિ ચ | વેદાંશ્ચ કર્માણિ વિહાય નિવર્તધન્તિ તે ||૨૮||

જેને વેદોની શાસનશીળતા અને અમારો યજ્ઞ કર્મો પણ છોડવા માટે શક્ય નથી, તેઓ પણ નીવ્રુત્ત થાય છે.

શ્લોક 29: સમોઽહં સર્વભૂતેષુ ન મે દ્વેષ્યોસ્તિ ન પ્રિયઃ | યે ભજન્તિ તુ માં ભક્ત્યા મયિ તેષ્વપિ ચ આપ્યહમ્ ||૨૯||

મારા સર્વ પ્રાણીઓમાં સમાન જ છું. મારાથી કોઈ દ્વેષરહિત નથી અને કોઈ પ્રિય નથી. પરંતુ જે મનુષ્યો મને ભક્તિથી આરાધન કરે છે, તેઓ પણ મારામાં પ્રવેશ કરે છે.

શ્લોક 30: અપિ ચેત્સુદુરાચારો ભજતે માં નમન્યેતાઃ | સાધુરેવ સ મન્તવ્યઃ સમ્યગ્વ્યવસિતો હિ સઃ ||૩૦||

જો મનુષ્ય દુરાચારી હોવાથી પણ મને આરાધન કરે છે, તો તે એક સાધુ માટે જ માનવવ્ય જ છે, કારણ તે મને સર્વથી યોગ્ય રીતે આરાધન કરે છે.

શ્લોક 31: ક્ષિપ્રં ભવતિ ધર્માત્મા શશ્વચ્છાંતિં નિગચ્છતિ | કૌંતેય પ્રતિજાનીહિ ન મે ભક્તઃ પ્રણશ્યતિ ||૩૧||

અર્જુન, જે મારા ભક્ત હોય છે, તે જલ્દી ધર્માત્મા બની જાય છે અને શાશ્વત શાંતિ મેળવે છે. એવા અર્થે ભક્તિના સાધનો મારે સાધારણ ભક્તિથી પણ જીવનને સરળ થાય છે.

શ્લોક 32: માં હિ પાર્થ વ્યપાશ્રિત્ય યેઽપિ સ્યુઃ પાપયોનયઃ | સ્ત્રિયો વૈશ્યાસ્તથા શૂદ્રાસ્તેઽપિ યાન્તિ પરાં ગતિમ્ ||૩૨||

અર્જુન, જે મનુષ્યો પાપયોના જાતિના હોવાથી પણ મારા માર્ગે આવે છે, તે પૂર્ણ મુક્તિને પ્રાપ્ત કરે છે. સ્ત્રીઓ, વૈશ્યો અને શૂદ્રો પણ તેને પ્રાપ્ત કરે છે.

શ્લોક 33: કિં પુનર્બ્રાહ્મણાઃ પુણ્યા ભક્તા રાજર્ષયસ્તથા | અનિત્યમસુખમલ્લભ્યા કિમાસ્તેભિઃ પ્રયુક્તાઃ ||૩૩||

કેમ પુન: જે બ્રાહ્મણો, પુણ્યવંત ભક્તો, અને રાજર્ષિઓ પણ અનિત્ય અને અસ્થાયી સુખ પ્રાપ્ત કરવા માટે તેઓ કામના કરે છે?

શ્લોક 34: તે ઈમાં લોકાઃ પ્રાપ્ય પુણ્યકર્માણાઃ પુણ્યલોકાન્તકાલે | એવં વિધા કૃતા લોકાઃ શ્રેણિ પુણ્યકર્મનામ્નામ્ ||૩૪||

તે પુણ્યકર્મા વાળા માણસો આ પુણ્ય લોકોને પ્રાપ્ત કરતાં રહે છે અને શ્રેણી રીતે આ લોકો નિરંતર પ્રાપ્ત થાય છે.

"ॐ तत्सदिति श्रीमद्भगवद्गीतासूपनिषत्सु ब्रह्मविद्यायां योगशास्त्रे श्रीकृष्णार्जुनसंवादे राजविद्याराजगुह्ययोगो नाम नवमोऽध्यायः ॥"

નોંધ: ભગવદ્ગીતાનું 9 મુક્તક પરમ મહત્વનું છે, તેમ માટે તેની સારાંશ હેઠળ આપીએ છીએ:

1. ભગવદ્ગીતાની ભક્તિનો મહત્વ:

   • ભગવાન કૃષ્ણ આપણાં માનવ સાથે તેમની અનંત ભક્તિનો મહત્વ વર્ણવે છે.
   • ભક્તિ ની અમૂલ્ય મહત્વની વર્તાઓ કરતી હોવી જોઈએ અને તે એક પ્રતિષ્ઠાપના અંતર્ગત રહેવી જોઈએ.

2. ઈશ્વરની મહાત્મ્ય:

   • ભગવાન કૃષ્ણ પ્રકૃતિની નિર્માણ માં જોડાઈને જગતને પાલના કરે છે.
   • ઈશ્વરની પ્રકૃતિની અદ્વિતીયતા અને પ્રભુત્વ નો વર્ણન આપે છે.

3. ભગવાનની પ્રકૃતિ ની સારાંશ:

   • ભગવાન કૃષ્ણ આપણી પ્રકૃતિની મહત્વની વર્તાઓ કરતાં હોવા માટે તે આપેલી માર્ગ વિશે માહિતી આપે છે.

4. નિર્મળ ભક્તિનો મહત્વ:

   • નિર્મળ ભક્તિ નો મહત્વ વર્ણવે છે અને એ ભગવાનની પરમ મહત્વની પ્રાપ્તિમાં માર્ગ બતાવે છે.

5. સાધન ભક્તિનો મહત્વ:

   • સાધન ભક્તિ ની અનુગ્રહ પ્રાપ્તિ માટે શ્રદ્ધા, સતતતા અને ભક્તિની માર્ગ અનુસરવું જોઈએ.

6. સર્વ જીવનો નિર્વિઘ્ન જીવન:

   • આ મુક્તક માં સમગ્ર જીવન ની નિર્વિઘ્ન જીવનવાળી પ્રેરણા આપે છે. તે જેનું અનુગ્રહ પ્રાપ્તિ માટે સદાચાર અને નિર્દોષ જીવન જીવવાનું જોઈએ.

આ સારાંશ દ્વારા, ભગવદ્ગીતાનો 9 મુક્તક આપણે ઈશ્વર અને તેની પ્રકૃતિ, ભક્તિની મહત્વની સમજ, અનુગ્રહ પ્રાપ્તિ અને સર્વ જીવનની નિર્વિઘ્ન જીવનવાળી પ્રેરણાઓ સમજી શકીએ.

આ છે, ભગવદ્ ગીતાનો નવમો અધ્યાય, 'રાજવિદ્યા રાજગુહ્ય યોગ' નું સારાંશ અને શ્લોકોનું ગુજરાતી અનુવાદ.